Zweefbrug

Vorm van een beweegbare brug waarvan het brugdek, met kabels opgehangen aan een hooggelegen rolwagen in horizontale richting laag boven het water tussen de oevers heen en weer beweegt voor het overzetten van personen en voertuigen. Andere namen voor zweefbrug zijn zweefveer, zweefpont, gondelbrug of pont transbordeur (fr.).

Nadere omschrijving

De zweefbrug bestaat uit een groot portaal over de rivier, waar kruisend scheepvaartverkeer gemakkelijk onderdoor kan passeren. Over het portaal loopt op rails een rolwagen waaraan, hangend aan kabels, een gondel is verbonden, die tussen de beide oevers heen en weer gaat en op die manier voertuigen en personen van de ene oever naar de andere brengt. De gondel zelf zweeft iets boven het water, maar raakt het water niet. De vervoerscapaciteit van een zweefbrug is te vergelijken met die van een rivierpont voor hooguit 10 personenauto's.
De eerste zweefbrug, de Puente de Vizcaya, werd gebouwd in Portugalete (Spanje) in 1893 en is nog altijd in gebruik. Zweefbruggen zijn constructies uit de eerste helft van de twintigste eeuw. Ze hebben als voordeel dat ze geen hoogtebeperkingen aan de scheepvaart stellen en geen grote opritten voor het wegverkeer nodig maken. Ten opzichte van de veerboot heeft de zweefbrug het voordeel dat hij ongevoelig is voor golven en getijbewegingen. Door de massale opkomst van de auto, gecombineerd met de beperkte capaciteit van de zweefbrug, zijn veel van de gebouwde zweefbruggen ondertussen buiten gebruik gesteld of alsnog omgebouwd tot vaste brug.
De Maarsserbrug over het Amsterdam-Rijnkanaal is van 1938 tot 1959 als zweefbrug in gebruik geweest: boven op het vaste brugdek reed het wegverkeer, terwijl eronder een zweefbrug was bevestigd voor agrarisch verkeer. Om het kanaal te passeren hoefden boeren met hun hooiwagens geen gebruik te maken van de steile oprit van de brug.

Literatuurverwijzing

• Oosterhof, J (Red), 1999, Bruggen in Nederland 1800-1940, Beweegbare Bruggen,  Nederlandse Bruggen Stichting p/a Walburg Pers, Zutphen
• Ir. C.H. van Eldik, De zweefbrug. Een brugtype dat de opkomst van de auto niet overleefde in Erfgoed van Industrie en Techniek, jaargang 12, nr. 2, juni 2003, pag. 34 t/m 46
• K.E. Baars, Varend vervoeren, van Amsterdam tot de Rijn, 100 jaar Merwedekanaal, (1991, Matrijs, Utrecht)