Kwadrant

Term uit de meetkunde waarmee een kwart van een cirkeloppervlak wordt aangeduid. Bij beweegbare bruggen vormt het kwadrant een deel van het bewegingswerk, waarbij het verschil tussen brug open en brug dicht vaak ongeveer een kwart van een cirkel (90o) bedraagt.

Nadere omschrijving

Bij ophaalbruggen en basculebruggen zijn de kwadranten aan weerszijden van de brug vast aan het bewegende deel verbonden en ze zijn voorzien van pennen of tanden aan de buitenomtrek. De aandrijving geschiedt met rondsels die met deze pennen of tanden in ingrijping zijn. Bij de basculebruggen bevinden de aandrijvende rondsels zich meestal in de kelder waar ze het kwadrant aan de staart van het val aandrijven, bij de ophaalbruggen zijn ze in de hameistijl gelagerd. De (elektrische) aandrijving bevindt zich veelal in een onder het wegdek gelegen kelder en bestaat, behalve uit de elektromotor en rem, uit een centrale tandwielkast vanwaar horizontale verbindingsassen naar beide zijden van de brug lopen, waardoor een goede gelijkloop van de aandrijving is gegarandeerd. Bij de ophaalbruggen worden via conische tandwieloverbrengingen de verticale assen in de hameistijlen aangedreven die op hun beurt via conische overbrengingen de rondsels in de hameistijlen aandrijven.   

kwadrant1
Kwadrant voor de beweging van de Koninginnebrug in Rotterdam, een basculebrug. Aan de omtrek van het kwadrant zijn pennen voor de aandrijving gemonteerd.

kwadrant3

De kwadranten van deze dubbele basculebrug zijn uitgerust met tanden aan de buitenomtrek.

 

kwadrant2

Werkspoorhavenbrug in Utrecht, een ophaalbrug. Ook hier gaat het om een pennenkwadrant voor de aandrijving. Het rondsel daarvoor is aan de hameistijl gemonteerd en via het bordes toegankelijk voor inspectie en onderhoud.    Utrecht Muntsluisbrug.

 

Literatuurverwijzing

Oosterhof, J (Red), 1999, Bruggen in Nederland 1800-1940, Beweegbare bruggen,  Nederlandse Bruggen Stichting p/a Walburg Pers, Zutphen